Het is belangrijk om te voorkomen dat de vogels ziek worden. Een juiste huisvesting, verzorging en voeding spelen hierin een prominente rol. Een optimale voeding zorgt voor voldoende bouwstoffen, energie en vitamines en mineralen zodat een dier in goede conditie blijft en voldoende afweer heeft tegen ziekten.
Papegaaiachtigen
Veel ziekten bij papegaaien en parkieten worden veroorzaakt door deficiënte voeding. Een vogel die onjuiste voeding eet loopt een verhoogd risico op infecties (o.a. schimmelinfecties van de longen), over- of ondergewicht, een afwijkende snavel of verenkleed, aanvallen of zwakte en gedragsproblemen zoals verenplukken.
In het wild bestaat het dieet van een papegaai uit verschillende zaken die ze vinden in hun omgeving zoals noten, vruchten, insecten, bladeren en boomschors. Zaden eten ze alleen in de winter of in perioden van droogte, wanneer ander voedsel schaars is. In gevangenschap worden veel papegaaiachtigen echter het hele jaar door gevoed met eenzijdige zaadmengsels. Dit is geen complete voeding; het bevat te veel vet, te weinig eiwitten en te weinig vitaminen en mineralen. Een dergelijke eenzijdige voeding is daarom onvoldoende voor een goede gezondheid van een vogel.
In onze kliniek hanteren we daarom het volgende voedingsadvies:
- Pellets hebben de voorkeur: elke pellet bevat alle voedingsstoffen in exact de juiste hoeveelheid. Vogels kunnen niet selecteren en krijgen daardoor met elk brokje alles binnen wat ze nodig hebben. Naast de pellets als hoofdmaaltijd kan uiteraard fruit, noten etc. als versnapering worden aangeboden
- Nutriberries: speciale zaden voorzien van een voedsellijm waar alle benodigde vitaminen en mineralen in zitten. Deze voeding wordt soms makkelijker gegeten dan pellets
Papegaaien zijn slimme en vaak eigenwijze vogels. Het kan daarom lastig zijn om ze van zaden over te laten stappen op pellets. Voor begeleiding bij het overstappen op pellets kunt u bij de speciaal opgeleide paraveterinair assistentes terecht.
Giftig voor vogels
Naast de hoofdvoeding mogen papegaaien en parkieten verschillende traktaties of tussendoortjes. Toch zijn er ook zaken waar ze niet tegen kunnen. Avocado, chocolade, koffie en alcohol is giftig voor deze vogels. Daarnaast zijn sommige planten schadelijk als deze opgegeten worden.
Fourageren
Vogels zijn in het wild urenlang bezig met het zoeken en bewerken van hun voedsel. De huidige huiskamervogels zijn genetisch haast identiek aan hun wilde soortgenoten en in verschillende studies is aangetoond dat ze vergelijkbare behoeften hebben. Daarnaast is bewezen dat veel papegaaien ervoor kiezen om te ‘werken’ voor hun voedsel in plaats van het uit een bakje te eten. Samen zorgt dit ervoor dat wij adviseren om uw papegaai een uitdagende omgeving te bieden waarin hij/zij langere tijd bezig is met zijn/haar voer. Dit kan bereikt worden door het voer te verstoppen, te verspreiden door de leefomgeving of door middel van voerspeeltjes. Hiervan zijn vele soorten in de handel en daarnaast is het veelal mogelijk om dergelijke speeltjes zelf te maken.
Zangvogels en sierduiven
Voor deze vogels geldt dat eenzijdige zaadmengsels onvoldoende voedingstoffen bevatten voor een lang en gezond leven en zeker niet geschikt zijn om mee te kweken. Het gebruik van eivoer, kruiden en vitamine en mineralen mengsels is daarom in ruime mate noodzakelijk. In het kweekseizoen kunnen ook dierlijke eiwitten gegeven worden in de vorm van wormen en insecten. Pellets zorgen voor een gebalanceerde voeding. Dit, al dan niet gemengd met zaad, heeft daarom onze voorkeur.
Roofvogels
Voor een gediplomeerde valkenier is het belangrijk om veel over voeding te weten en nauwkeurig bij te houden wat de vogels ‘azen’ en wat het lichaamsgewicht is. Hierdoor spelen bij echte valkeniers voedingsproblemen een minder grote rol. Op dit moment zijn er echter meer en meer liefhebbers die geen opleiding hebben genoten en we zien dan ook steeds vaker voedingsgerelateerde problemen optreden.
Roofvogels worden meestal gevoed met volledige prooidieren als muizen, ratten, konijnen, duiven en kuikens. Als alles wordt opgegeten, krijgen ze een nagenoeg volledige voeding binnen. Problemen treden vooral op bij de jonge opgroeiende vogels, tijdens het jachtseizoen en bij dieren die enkel het vlees eten. Bij jonge vogels zien we door een tekort aan calcium en vitamine D3 afwijkingen aan het skelet optreden. Door een vitamine A-tekort zijn deze vogels gevoeliger voor een schimmelinfectie van de luchtzakken (aspergillose). Als roofvogels alleen vlees eten (bijv. alleen de borstpier), krijgen ze een tekort van belangrijke bouwstoffen. Het toevoegen van vitamines en mineralen aan de voedseldieren is absoluut noodzakelijk. Omdat vitamines snel hun werkzaamheid verliezen is het belangrijk dat deze supplementen vers zijn.
Tijdens het jachtseizoen worden de vogels vaak op een beperkt rantsoen gezet waardoor ze afvallen in lichaamsgewicht. Door de beperking in hoeveelheid voeding krijgen ze ook minder essentiële voedingstoffen en vitamines binnen. Het gevolg is dat de dieren gevoeliger worden voor ziekten.
Kippen en andere hoenderachtigen
Voor kippen zijn de volledige voeders in de vorm van korrels of meel het meest geschikt. Voor jonge kippen bestaat opfokkorrel/-meel en voor volwassen pluimvee legkorrel/-meel. Dit kan aangevuld worden met gemengd graan, grit/maagkiezel en groenvoer. Als extraatje kunnen ook bijvoorbeeld meelwormen aan de kippen gegeven worden. Kippen die scharrelen zullen een deel van hun voedingsstoffen zelf in de omgeving zoeken.
Lijsters en kraaiachtigen
Deze vogels, zoals de bekende beo en merels, kraaien en eksters zijn van nature alleseters. Ze worden vaak gevoerd met universeel voer, verschillende soorten insecten en wormen en ‘wat de pot schaft’.
In principe kan dat goed gaan, alleen worden we nogal eens geconfronteerd met een leverziekte ten gevolge van ijzerstapeling. Vandaar dat deze dieren gevoed moeten worden met een ijzerarme voeding.